Стапалата содржат повеќе од 30 мали зглобови, кои постојано носат тежина и овозможуваат движење. Токму поради оваа сложена анатомија, болки во зглобовите на нозете може да бидат предизвикани од многу различни фактори — од локални повреди и воспаленија, до хронични и системски заболувања.
Во Мед-X Дијагностика користиме клинички преглед, ултразвук, дигитален рентген, магнетна резонанца и лабораториски испитувања за прецизна проценка на причината и соодветен план за третман.
Како се манифестираат болки во зглобовите на нозете?
Болката може да се појавува и да се менува во зависност од состојбата:
Тип на болка
Карактеристики
Поврзани состојби
Тупа, досадна
Постепена, присутна секојдневно
Остеоартритис, хронично преоптоварување
Остра, прободувачка
Ненадејна, често по повреда
Фрактури, луксации, акутен тендинит
Болка при движење
Се јавува при одење или качување
Метатарзалгија, бурзитис, синдром на преоптоварување
Болка со оток и топлина
Локален воспалителен процес
Артритис, гихт, инфекција
Утринска вкочанетост
Трае >30 минути; подобрување со движење
Ревматоиден или псоријатичен артритис
Ноќна болка
Во мирување или наутро
Воспалителни артропатии, васкуларни проблеми
Други симптоми: ограничена подвижност, крцкање (крепитации), црвенило, промени на кожата или трпнење.
Причини за болки во зглобовите на нозете
Механички и повредни причини
Остеоартритис (дегенеративен процес) — оштетување на рскавицата со тек на време.
Тендинитис / тендиноза — воспаление или дегенерација на тетивите околу стапалото.
Бурситис — воспаление на бурзите со локална болка и оток.
Метатарзалгија — болка во предниот дел на стапалото поради преоптоварување.
Hallux valgus (бунион) — деформација на големиот прст со болка и воспаление.
Стрес фрактури — микропукнатини на коски; болка што се влошува со товар.
Истегнувања и луксации — после спорт или пад.
Воспалителни и системски причини
Ревматоиден артритис — хронична автоимуна болест што зафаќа повеќе зглобови, често и стапалата.
Псоријатичен артритис — кај пациенти со псоријаза.
Гихт (кристална артропатија) — таложење кристали на мочна киселина, особено во MTP зглобот на големиот прст.
Инфективен (септичен) артритис — бактериска инфекција на зглоб; итна состојба.
Специфични состојби на стапалото
Hallux rigidus — артритис и вкочанетост на големиот прст со ограничено движење.
Posterior tibial tendon dysfunction (PTTD) — слабост на тетивата што го држи сводот; колапс и болка.
Невропатии — напр. дијабетична невропатија, со болка и трнење.
Васкуларни заболувања — периферна артериска болест со болки и грчеви при одење.
Кога треба да побарате лекарска помош?
Болката е силна, ненадејна и не дозволува стапнување.
Постојат оток, црвенило, топлина или видлива деформација.
Имате трнење или губење на чувствителност.
Болката трае повеќе од 2–3 недели и не се подобрува со одмор.
Се јавуваат системски симптоми: треска, слабеење, замор.
Дијагностика на болки во зглобовите на нозете
Метод
Кога се користи
Што прикажува
Клинички преглед
Секогаш прв чекор
Локација и карактер на болката, подвижност, тестови
Рентген
При сомнеж за коскени проблеми
Фрактури, артритис, деформации
Ултразвук (ехо)
Брза проценка на мекоткиви
Тендинити, бурзити, изливи
Магнетна резонанца
Кога е потребна детална анализа
Рскавица, тетиви, воспаленија, ерозии
Лабораториски анализи
При системски симптоми
CRP, ревматоиден фактор, серумска мочна киселина
Третман на болки во зглобовите на нозете
Конзервативен третман
Одмор и избегнување на провоцирачки активности.
Ледени облоги во акутна фаза.
Обувки со поддршка и ортопедски помагала.
Физиотерапија со вежби за јакнење и подобрување на подвижноста.
Медикаменти: аналгетици и НСАИЛ по совет на лекар.
Напредни третмани
Инјекции со кортикостероиди во селектирани случаи.
Лекови за гихт (алопуринол, фебуксостат) за долгорочна контрола.
Артроскопија или хирургија при сериозни оштетувања/деформитети.
Рехабилитација по оперативен третман.
Превенција на болки во зглобовите на нозете
Носење удобни обувки со добра поддршка.
Одржување на здрава телесна тежина.
Регуларна физичка активност со низок удар (пливање, велосипед).
Редовни паузи при стоечка работа или спорт.
Контрола на ниво на мочна киселина (гихт).
Компресивни чорапи кај васкуларни проблеми — по совет на лекар.
Често поставувани прашања
Кои зглобови на нозете најчесто се зафатени? Најчесто зафатени зглобови на нозете се MTP зглобовите (голем прст), средните стапални зглобови и скочниот зглоб.
Дали прекумерната тежина е фактор? Да. Дополнителниот товар ги забрзува дегенеративните процеси.
Дали гихт најчесто почнува во стапалото? Да — типично во MTP зглобот на големиот прст, со нагла, силна болка.
Кога е потребна магнетна резонанца? Кога рентген и ултразвук не се доволни за проценка на рскавицата, тетивите и меките ткива.
Колку трае опоравувањето? Повредите често се смируваат за недели; хроничните болести бараат месеци континуиран третман.
Дали вежбите помагаат? Да — физиотерапијата е клучна за мобилност и намалување на болката.
Болки во зглобовите на нозете можат да бидат резултат на повреди, дегенеративни промени, воспалителни или системски заболувања. Прецизната дијагностика и навремениот третман се клучни за зачувување на подвижноста и квалитетот на животот.
Во Мед-X Дијагностика нудиме целосна проценка со рентген, ултразвук, магнетна резонанца и лабораториски тестови.
