Болки во желудникот – што може да значат?

02-10-2025

Болки во желудникот се една од најчестите поплаки во секојдневната медицинска пракса.

Иако често се поврзува со обична надуеност или тежина по оброк, таа може да укажува и на сериозни состојби како чир, гастритис или инфекции. Во желудникот се одвиваат сложени процеси на варење, а секое нарушување на рамнотежата помеѓу желудочната киселина, заштитната слузница и моториката може да предизвика болка.

Во Мед-X Дијагностика нудиме современи методи за дијагностика – ултразвук, лабораториски тестови, ендоскопија и компјутерска томографија – кои помагаат да се открие причината и да се избере најсоодветен третман.

Како изгледаат болки во желудникот?

Болката може да се манифестира на различни начини:

Тип на болка

Карактеристики

Поврзани состојби

Жарења / печење

Често после оброк или во лежечка положба

Гастроезофагеален рефлукс, гастритис

Тупа, постојана болка

Постојана непријатност во горен абдомен

Хроничен гастритис, функционална диспепсија

Остра, прободувачка болка

Ненадејна, интензивна

Чир, перфорација

Ноќна болка

Се јавува на празен желудник, буди пациентот

Пептичен улкус

Болка со гадење и повраќање

Повремено со повраќање на крв или црна столица

Чир, гастроинтестинално крварење

Болка со надуеност и тежина

Чувство на рана ситост

Гастропареза, функционална диспепсија

Дополнителни симптоми: губење на апетит, слабеење, киселини, подригнување, крвавење или анемија.

Причини за болки во желудникот

Гастроинтестинални

  • Гастритис – воспаление на слузницата, предизвикано од H. pylori, алкохол, НСАИЛ (аспирин, ибупрофен), стрес.
  • Пептичен улкус (чир) – длабоки оштетувања на слузницата со болка, киселини, понекогаш крварење.
  • Гастроезофагеален рефлукс (ГЕРБ) – враќање на киселина од желудник во хранопровод со печење и болка.
  • Функционална диспепсија – хронична непријатност без видлива органска причина.
  • Гастропареза – забавено празнење на желудникот, често кај дијабетичари.

Инфекции

  • Helicobacter pylori – најчеста хронична бактерија што предизвикува гастритис и улкус.
  • Вирусни или паразитски инфекции – поретки, но можни.

Медикаменти и токсини

  • Долготрајна употреба на НСАИЛ (ибупрофен, диклофенак, аспирин).
  • Кортикостероиди, антибиотици, железо – можат да ја иритираат слузницата.
  • Алкохол, кофеин и никотин.

Автоимуни и системски состојби

  • Автоимун гастритис – организмот создава антитела против сопствената слузница.
  • Биле рефлукс – навлегување на жолчка од дуоденум во желудник.
  • Метаболички болести – како дијабетес (преку гастропареза).

Ретки причини

  • Тумори на желудник – поретки, но болката често е упорна и придружена со слабеење.
  • Системски заболувања – васкулити, колагенози.

Кога болки во желудникот бараат итна медицинска помош?

Веднаш обратете се кај лекар ако:

  • имате повраќање со крв или „талог од кафе“,
  • столицата е црна и катранеста,
  • болката е ненадејна, силна и не поминува,
  • имате губење на телесна тежина без објаснување,
  • постои тешкотии при голтање,
  • болката е придружена со анемија, вртоглавици или општа слабост.

Ова се алармантни симптоми кои може да укажуваат на крварење, перфорација или малигнитет.

Дијагностика

Метод

Кога се користи

Што прикажува

Клинички преглед и анамнеза

Прв чекор

Историја на болка, лекови, навики

Ултразвук на абдомен

При почетна проценка

Жолчни камења, абдоминални органи, слободна течност

Ендоскопија (гастроскопија)

Златен стандард

Гастритис, улкус, крварење, тумори

H. pylori тестирања

При сомнеж за инфекција

Уреа breath test, столичен антиген, биопсија

Лаборатории

При системски симптоми

Крвна слика, железо, Б12, CRP

Компјутерска томографија (компјутерска томографија)

При компликации

Перфорација, маси, воспаленија

Третман

Медикаментозен третман

  • Протонска пумпа инхибитори (PPI) – омепразол, пантопразол, за намалување на киселината.
  • H2 блокатори – ранитидин (поретко користен денес).
  • Антациди – за симптоматско олеснување.
  • Ерадикација на H. pylori – комбинација на антибиотици и PPI.
  • Суплементација – Б12 при автоимун гастритис.

Нелековен третман

  • Избегнување на алкохол, никотин, кофеин и тешка храна.
  • Јадење помали, почести оброци.
  • Нема оброци непосредно пред спиење.
  • Намалување на стрес преку релаксација, физичка активност, јога.
  • Контрола на телесната тежина.

Хируршки пристап

  • Кај компликации од чир (перфорација, неконтролирано крварење).
  • Кај напреднати тумори на желудник.

Превенција

  • Умерена употреба на лекови што ја иритираат слузницата.
  • Избегнување на пушење и алкохол.
  • Здрава, разновидна исхрана без премногу зачини и пржена храна.
  • Редовни систематски прегледи кај лица со семејна историја на гастрични болести.
  • Тестирање и навремено лекување на H. pylori инфекција.

Често поставувани прашања

  1. Дали стресот може да предизвика болки во желудникот?

Да. Стресот не е директна причина за чир, но го влошува гастритисот и киселините.

  1. Колку време трае лекувањето на гастритис?

Обично 2-4 недели со PPI. Кај хроничен гастритис третманот е подолг и бара контроли.

  1. Дали ППИ се безбедни за долготрајна употреба?

Воопшто се безбедни, но при долготрајна терапија може да се јават недостатоци на Б12, магнезиум и калциум – затоа е важен лекарски надзор.

  1. Како се дијагностицира H. pylori?

Со тест на здив (уреа breath test), столичен антиген или биопсија при гастроскопија.

  1. Дали сите болки во желудникот се опасни?

Не. Понекогаш станува збор за функционална диспепсија или надуеност. Но упорна или алармантна болка секогаш бара лекарска проценка.

bolki-vo-zeludnikot

Болки во желудникот се чест симптом со многу можни причини. Од банална надуеност до чир или тумор, тие бараат сериозна проценка. Современата дијагностика – ултразвук, лаборатории, гастроскопија и компјутерска томографија – овозможува прецизна идентификација на проблемот и навремено лекување.

Ако чувствувате упорна или алармантна болки во желудникот, обратете се во Мед-X Дијагностика.

Слични статии

Останати новости

06/08/2025

Белодробна емболија: дијагноза со КТ пулмоангиографија

30/07/2025

КТ ангиографија на мозокот

23/07/2025

КТ ангиографија на каротидни артерии